Światowy Dzień Żywności – ustanowiony w 1979 roku, obchodzony jest na całym świecie 16 października – w rocznicę utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) w 1945 r. Tego dnia zwracamy uwagę na cele przyświecające działalności FAO, tj. pogłębianie świadomości na temat globalnych problemów żywnościowych i wzmocnienie poczucia solidarności w walce z głodem i niedożywieniem.
Rolnicy na świecie produkują żywność w ilościach przewyższających zapotrzebowanie na nią całej populacji, a jednak zjawisko głodu to nadal jeden z najważniejszych problemów współczesnego świata. Około 733 mln ludzi boryka się z głodem z powodu powtarzających się gwałtownych zmian pogodowych i klimatycznych, konfliktów, pogorszenia koniunktury gospodarczej, nierówności i pandemii.
Tymczasem według danych ONZ na świecie rocznie marnuje się aż 1/3 produkowanej żywności. W Polsce – ok. 4,8 mln ton*. To jeden z ważniejszych problemów współczesnego świata – ze względu na ogromną skalę tego zjawiska, należy je traktować jako problem globalny.
Straty i marnowanie żywności występują na każdym etapie łańcucha rolno-żywnościowego („od pola do stołu”), począwszy od produkcji podstawowej (rolnictwo), poprzez magazynowanie, przetwórstwo, transport, dystrybucję po konsumpcję.
Najwięcej żywności – aż 60% – marnują konsumenci. Do głównych przyczyn marnowania żywności w gospodarstwach domowych należą:
- zepsucie żywności, wynikające często z nieodpowiednich warunków jej przechowywania,
- przeoczenie daty ważności,
- przygotowywanie zbyt dużej ilości jedzenia,
- nieprzemyślane zakupy (m.in. zakup nadmiernej ilości pożywienia lub zbyt dużych opakowań produktów).
Marnowaniu żywności w gospodarstwach domowych można zapobiegać poprzez racjonalne gospodarowanie. Podczas zakupów warto kierować się listą potrzebnych produktów, sprawdzać daty ważności nabywanych produktów, a w domu przechowywać żywność zgodnie z wymaganiami podanymi na opakowaniu. Dobrym rozwiązaniem jest racjonalne planowanie posiłków i przygotowywanie ich w mniejszych porcjach. Nadwyżki jedzenia można zamrozić i spożyć w późniejszym czasie, a także wykorzystać do przyrządzenia nowych potraw. Warto również dzielić się nadmiarem pożywienia z innymi.
Problem marnotrawstwa nierozerwalnie wiąże się z kwestią bezpieczeństwa żywnościowego. Warto przy tej okazji pamiętać o rolnikach, którzy odgrywają kluczową rolę w działaniach na rzecz ograniczenia strat żywności w całym łańcuchu produkcji i dostaw oraz zapewnienia nam bezpieczeństwa żywnościowego. Dzięki krótkim łańcuchom dostaw, dystrybucji produktów rolno-spożywczych na rynki lokalne producenci rolni minimalizują straty i sprawiają, że jedzenie dociera do konsumentów. Tym samym przyczyniają się do realizacji prawa do żywności dla wszystkich.
* Wg badań wykonanych w ramach projektu PROM Program Racjonalizacji i Ograniczenia Marnotrawstwa Żywności
