1 stycznia 2025 r. Polska, jako jedno z państw członkowskich w Unii Europejskiej, objęła przewodnictwo w radzie UE.
Za oficjalny owoc polskiej prezydencji zostało uznane jabłko. Nasz kraj to prawdziwa potęga w produkcji tych owoców, które mają szczególne miejsce w polskiej tradycji rolniczej, a ich walory odżywcze i smakowe są powszechnie cenione.
Uczestnicy wydarzeń w ramach prezydencji w Polsce i Brukseli będą częstowani polskimi jabłkami, które zostały wpisane do unijnego rejestru jako Chronione Oznaczenie Geograficzne. To unijny znak przyznawany produktom regionalnym wyjątkowej jakości o nazwie nawiązującej do miejsca, w którym są wytwarzane i podkreślającej ich związek z tym miejscem.
W Unii Europejskiej chronionych jest 47 polskich produktów rolnych, w tym jabłka grójeckie i łąckie, a także wędzone jabłko sechlońskie, zarejestrowane jako Chronione Oznaczenie Geograficzne.
W ramach kampanii #KupujŚwiadomie Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa promuje rodzimą żywność z oznaczeniami i certyfikatami jakości żywności oraz zachęca do wybierania owoców krajowej produkcji. Dzięki lokalnym sadownikom, którzy stawiają na jakość, polskie jabłka to nasze rodzime dobro. Wybór jabłka, jako oficjalnego owocu polskiej prezydencji podkreśla rolę rolnictwa i sadownictwa, a poprzez promowanie polskich jabłek na arenie międzynarodowej, jest wyrazem wsparcia krajowych producentów.
Poznaj odmiany:
‘GOLDEN DELICIOUS’
Odmiana ‘Golden Delicious’ pochodzi z USA, gdzie została wyselekcjonowana w 1890 roku przez A. H. Mullins’a. W 1914 została wprowadzona do produkcji i od tego czasu jest jedną z bardziej rozpowszechnionych odmian jabłoni na świecie.
To cenna zimowa odmiana deserowa, ciesząca się dużą popularnością wśród konsumentów, głównie ze względu na walory smakowe. Jabłka tej odmiany charakteryzuje kremowo-żółty, soczysty, ścisły, kruchy, słodki z delikatną kwaskową nutą, aromatyczny miąższ, który wolno ciemnieje po przekrojeniu.
Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają na przełomie września i października. W chłodni z normalną atmosferą jabłka tej odmiany przechowują się do kwietnia, a w chłodni KA (kontrolowana atmosfera) do czerwca.
Owoce są średniej wielkości, na ogół wyrównane (170-205 g), kulisto-stożkowate, lekko żebrowane.
O wartości odmiany ‘Golden Delicious’ świadczy fakt wykorzystywania jej w wielu programach hodowlanych, w których jest postrzegana jako donor genów odpowiadających za walory smakowe i produkcyjne nowych odmian.
CIEKAWOSTKA: Nie ma pewności co do rodowodu odmiany. Przypuszcza się, że powstała ze skrzyżowania odmian ‘Golden Reinette’ i ‘Grimes Golden’ lub jest siewką z wolnego zapylenia odmiany ‘Grimes Golden’.
‘LOBO’
Odmiana ‘Lobo’ pochodzi z Kanady, gdzie wyselekcjonowano ją w 1906 roku w stacji doświadczalnej w Ottawie (Ontario) z populacji siewek powstałych w wyniku wolnego zapylenia odmiany ‘McIntosh’. Do produkcji trafiła w 1930 roku. W naszym kraju została wpisana do doboru odmian w 1971 roku.
Dzisiaj w Polsce jest jedną z najpopularniejszych jesiennych odmian, której jabłka są chętnie kupowane przez konsumentów ceniących ich wygląd i smak. Miąższ owoców jest zielonkawy z odcieniem kremowym, drobnoziarnisty, kruchy, soczysty, kwaskowato-słodki.
Zbiór owoców przypada na pierwszą połowę września. Do konsumpcji nadają się kilka tygodni po zbiorze. W chłodni z normalną atmosferą owoce przechowują się przez 3-4 miesiące, a w chłodni KA o około 2 miesiące dłużej.
Owoce są średniej wielkości lub duże (140-200 g), kuliste, spłaszczone, delikatnie zwężające się w kierunku kielicha. Lekkie żebrowanie jest widoczne zwłaszcza na dobrze wyrośniętych jabłkach.
CIEKAWOSTKA: Plonuje obficie, w starszym wieku przemiennie, ceniona z powodu bardzo dużej odporności drzew na mróz.
‘REDCHIEF’
Odmiana ‘Redchief’ jest mutantem odmiany ‘Oregon Spur Delicious’ znalezionym w 1972 roku w USA. Szybko została wprowadzona do sadów i do dzisiaj jest jednym z cenniejszych mutantów z grupy ‘Red Delicious’. W Polsce znalazła się w latach 80. XX wieku, ale była sadzona na niewielką skalę. Zainteresowanie odmianą wzrosło w ostatnich latach.
Jest to odmiana deserowa, o dużej plenności, wcześnie wchodząca w okres owocowania, owocująca corocznie. Jej owoce charakteryzuje ścisły, jędrny, zielonkawo-kremowy, soczysty, słodki, aromatyczny miąższ z lekką gorzkawą nutą, zwłaszcza u jabłek słabo wyrośniętych. Owoce polecane do jedzenia na surowo, przetworów oraz pieczenia.
Dojrzałość zbiorcza jabłek przypada na przełomie września i października. W chłodni owoce przechowują się do maja.
Jabłka są średniej wielkości lub duże (200 g), wydłużone, mają podłużny, dzwonkowaty kształt z wyraźnym przewężeniem w części przykielichowej i 5 żebrami przechodzącymi na owoc.
CIEKAWOSTKA: Odmiana ta wymaga bardzo ciepłych stanowisk i żyznych gleb oraz umiejętnego cięcia i formowania.
‘SZAMPION’ (‘ŠAMPION’)
Odmiana ‘Szampion’ pochodzi z Czech, gdzie została wyselekcjonowana w 1970 roku w Střižovicach przez O. Loudę. Jest mieszańcem odmian ‘Golden Delicious’ i ‘Koksa Pomarańczowa’. Do Polski została sprowadzona w 1976 roku, w 1984 wpisano ją do doboru, a w 1990 roku do rejestru odmian.
Obecnie jest w naszym kraju jedną z podstawowych odmian zimowych. Jej owoce wyróżnia kremowy, średnioziarnisty, soczysty, słodki, delikatnie kwaskowaty, aromatyczny miąższ o gruszkowym posmaku. Owoce nadają się zarówno do bezpośredniego spożycia, jak też na przetwory.
Dojrzałość jabłek przypada na drugą połowę września. W chłodni można je przechowywać przez 4 miesiące. W warunkach kontrolowanej atmosfery okres przechowywania wydłuża się do 6 miesięcy.
Owoce są duże (180-210g), kulistostożkowate, w okolicy kielicha delikatnie żebrowane.
CIEKAWOSTKA: Pierwszymi mutantami tej odmiany były ‘Szampion Reno’ i ‘Szampion Arno’. Charakteryzuje je lepsze wybarwienie owoców.
‘GALA ROYAL’
Jabłoń ‘Gala Royal’ jest mutantem odmiany ‘Gala’, znalezionym w Nowej Zelandii w 1971 roku. W Polsce była pierwszym sportem o paskowanym rumieńcu, który zastąpił odmianę ‘Gala’.
‘Gala Royal’ to cenna odmiana zimowa, wcześnie wchodząca w okres owocowania. Jabłka są bardzo soczyste i słodkie, dzięki czemu cieszą się popularnością i uznaniem konsumentów. Ich miąższ jest kremowy, drobnoziarnisty, chrupiący, ścisły, słodki z delikatnym aromatem odmiany ‘Koksa Pomarańczowa’.
Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają najczęściej w drugiej dekadzie września. Owoce odmiany ‘Gala Royal’ przechowują się przez 4 miesiące w chłodni zwykłej, a około 7 miesięcy w chłodni KA.
Owoce są średniej wielkości (180-190 g), stożkowate lub kulisto-stożkowate, z delikatnym żebrowaniem w okolicy kielicha. Wyróżnia je intensywny, paskowany rumieniec.
CIEKAWOSTKA: Mutant ten już w trzy lata po odkryciu (w 1974 r.) znalazł się w sadach towarowych. Jabłka pozostawione dłużej na drzewie bardzo intensywnie się wybarwiają.
Źródło: dr inż. Dorota Kruczyńska, Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy
